“Người lớn nói là… cấm sai”
Với trẻ mới lớn, cha mẹ đã nói là “cấm sai”, trẻ phải luôn tin và làm theo. Bởi thế, nhiều khi cha mẹ ngô nghê về kiến thức giới tính, khiến con phải khổ theo.
Thanh T. (22 tuổi) kể: "Từ nhỏ, mẹ đã dặn là không nên dùng băng vệ sinh, nếu dùng sẽ… đẻ ra chuột. Các dì và mấy chị bà con cũng bảo thế. Mình nghe là tin ngay. Mãi đến năm học lớp 11, mình mới dám dùng băng vệ sinh. Không hiểu nổi tại sao ông bà mình lại “kiêng” dùng băng vệ sinh và đưa ra cách giải thích lạ lùng đến như vậy”.
Tương tự, buổi học đầu tiên năm lớp 10, khi bị bạn bè truy hỏi “tại sao mặc nhiều lớp áo như vậy?”, Mẫn N. (17 tuổi) mới khai nhận: “Mẹ bảo dùng áo ngực sẽ gây... bệnh ung thư. Thế hệ trước ít người bị ung thư vú nhờ không dùng áo ngực! Bà ngoại cũng ủng hộ việc này và còn bảo “thế hệ bà chưa nghe ai bị ung thư vú cả, sao bây giờ lắm thế”. Mình muốn dùng áo ngực cũng không được, mà bà nói cũng… có lý”.
 |
Một trường hợp đáng thương khác: Thu L. (học sinh lớp 11) đi học về, chưa kịp thay đồ đã bị mẹ gọi giật lại: “L., con khai thật đi, đã ăn nằm với ai phải không?”. Chẳng hiểu chuyện gì, L. chỉ biết bật khóc. Mẹ L. tiếp lời: “Mông ngày càng sệ, đi chạng chạng, không ăn ngủ với trai mới lạ. Con khai thật đi!”. L. chỉ biết khóc, giải thích thế nào mẹ cũng không tin vì mẹ L. cứ khăng khăng rằng: “Trước đây con đâu như thế, tự dưng “sửa tướng”, không nghi làm sao được?”.
Quan niệm giáo dục gia đình truyền thống ở nước ta, rất hiếm khi cha mẹ tự nhận mình sai. Thế nên những gì cha mẹ nghĩ, cha mẹ làm đều đúng. Và tất nhiên, những kinh nghiệm truyền thống về sức khỏe giới tính, sức khỏe sinh sản mà ông bà truyền lại là không thể sai, “vì những kiến thức đó đã được thử thách qua hàng ngàn năm”. Có những điều bị ngộ nhận từ ông bà đến đời cha mẹ, thành “vết dầu loang”, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả những thế hệ sau.
Nhiều người bà, người mẹ đã truyền những điều không thể tin được như thế này cho con cháu: ăn nhiều dứa và dưa hấu sẽ bị sẩy thai; giặt đồ lót của nam và nữ chung trong gia đình sẽ gặp xui xẻo; gõ móng tay vào tường lúc đang mang thai sẽ khiến thai nhi bị dị dạng; gội đầu trong ngày “đèn đỏ” sẽ khiến mắt bị thâm và nhức đầu; ăn đu đủ nhiều sẽ giúp “núi đôi” to hơn; phụ nữ có kinh thường bị chó, mèo tấn công nhiều hơn…
Cha mẹ cũng cần học lại!
Theo điều tra của Bộ Y tế (năm 2008) về sức khỏe sinh sản tuổi vị thành niên ở VN, tỷ lệ nam quan hệ tình dục trước hôn nhân là 11% và 4% đối với nữ. Thế nhưng thật đáng tiếc, đã có hơn 69% phụ huynh cho rằng không nên đưa giáo dục giới tính vào nhà trường vì con cái còn nhỏ, chưa cần biết vội.
Không thể khẳng định, khi trải qua một chuyện gì đó thì người ta sẽ hiểu hết về nó. Trong chuyện sức khỏe giới tính cũng vậy. Khó có thể nói rằng mình “biết tuốt” trong việc giáo dục giới tính cho trẻ chỉ vì mình là… người lớn.
Thực tế, không ít ông bố, bà mẹ vẫn còn lúng túng khi trao đổi chuyện giới tính với con, nhưng phần đông phụ huynh chọn giải pháp im lặng hoặc trì hoãn chứ không quyết tâm tìm hiểu kiến thức để dạy con.
Cũng không ít phụ huynh ngụy biện rằng, “ngày xưa ông bà có biết gì về chuyện đó đâu mà vẫn con đàn cháu đống khỏe mạnh?”. Thời đại ngày nay, phim ảnh đồi trụy tràn lan, internet với những trang “đen” không thể kiểm soát nổi, cùng với suy nghĩ thoáng về tình dục của giới trẻ, nếu cha mẹ không trang bị cho con một “bức tường lửa” vững vàng, trẻ sẽ hiểu sai, hiểu lệch về giới tính, dẫn đến nhiều nguy hại.
Hiện nay, người lớn cũng có nhiều điều kiện thuận lợi hơn trong việc trang bị kiến thức giới tính, bằng nhiều cách: tìm hiểu sách báo, xem truyền hình, tra cứu internet, hoặc có thể tham gia các buổi nói chuyện chuyên đề, các lớp học ở trung tâm văn hóa... Chuyện đi tìm kiến thức để học không khó, vấn đề là phụ huynh có thừa nhận mình đang thiếu kiến thức để chủ động đi học hay không.
Sơn Khê
