Một số người nghiện chơi đề, cá cược, đánh bạc... đến mức dù biết sẽ tán gia bại sản mà vẫn không thể dừng lại được. Đây thực sự là một bệnh lý và hiện có một số phương pháp "cai nghiện" hiệu quả.
87 tuổi, Raymonde vẫn không từ bỏ thói quen chơi xổ số hằng tuần. Cách đây 10 năm, người phụ nữ Pháp này đã trúng 17.000 euro từ trò xổ số. Kể từ đó, bà lao vào những con số may rủi không mệt mỏi. Còn Alain, 39 tuổi, mê mẩn với những chiếc máy đánh bạc, và chỉ trong một tuần đã thua mất 2.000 euro. Cũng vì thế mà anh phải ly hôn trên giấy tờ để tránh cho vợ con bị các chủ nợ quấy rầy. Raymonde và Alain tìm đến bác sĩ cầu cứu.
Tại Mỹ, có khoảng 1-3% dân số thích chơi trò may rủi. Ở Pháp, tỷ lệ này là khoảng 1% (chưa có các nghiên cứu đầy đủ) và không ngừng tăng vọt từng ngày. Đến giai đoạn nào thì thói quen "bác thằng bần" trở thành một căn bệnh nguy hiểm? Và làm sao để chữa trị? Các câu hỏi như thế đã thu hút sự quan tâm của một số lớn nhà nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực (tâm lý học, sinh học, thần kinh học và cả di truyền học).
Trong cộng đồng khoa học đang có sự tranh cãi về cơ chế sự phụ thuộc, không khác lắm với vấn đề nicotine hay heroin. Nếu như hiện tượng đam mê đến nghiện ngập này được chứng minh, trong khi không hề có bất cứ chất nào thâm nhập vào cơ thể người mê cờ bạc thì lúc đó, chúng ta phải thừa nhận cờ bạc cũng là một bệnh. Người ta cũng có thể trở thành con nghiện với TV, Internet, mua sắm, hay sex…
Con bạc tin tưởng mạnh vào khoảnh khắc mà họ nghĩ là có thể làm chủ. Hiện tượng này đã được Robert Ladouceur chứng minh. Ngồi bên cạnh các con bạc, đối mặt với tấm thảm xanh (bàn đánh bạc), nhà tâm lý học đã yêu cầu họ nói to tất cả những gì đang nghĩ trong đầu. Kết luận của nhà nghiên cứu ở Đại học Laval (Québec): "Trong khi đang chơi, sự quyết định là ngẫu nhiên. Chúng ta sử dụng mọi chiến lược để cố gắng kiểm soát kết quả. Cách phổ biến nhất là luôn đặt vào cùng một con số hoặc vào một con số lâu rồi chưa thấy xuất hiện, với hy vọng 'cuối cùng rồi nó cũng sẽ ra thôi'. Thực ra, nguyên tắc cơ bản của trò đỏ đen là mỗi sự kiện đều độc lập với các sự kiện trước đó. Không có một bàn tay vô hình nào điều khiển các quả bóng xổ số cả".
Bệnh lý đỏ đen
Hệ thống tư tưởng của con người không hoà hợp với khái niệm may rủi. Thế nhưng con bạc nghiện nặng lại khác con bạc bình thường. Họ đặt niềm tin rất lớn vào những ý tưởng phi lý của mình. Kẻ bị thua máy đánh bạc thường nói: "Số tôi đen đúa, chẳng chọn được máy tốt!"; nhưng con bạc nghiện nặng, có tính bệnh lý thì: "Nếu chơi tiếp, mình sẽ ăn là cái chắc!".
Động lực tâm lý của bệnh cờ bạc ngày nay đã không còn là bí ẩn đối với các nhà khoa học. Hướng nghiên cứu trong tương lai là xác định xem sự lệ thuộc này có căn nguyên từ cơ quan hay không. Đại học Breme (Đức) đã bắt mạch các đối tượng ngay tại sòng bạc và trích mẫu nước bọt của họ để đo tỷ lệ cortisol, một hoóc môn gây stress. Lần khác, họ lấy mẫu máu những con bạc đang chơi. Hai nghiên cứu này chứng minh rằng cờ bạc sinh ra từ các hiệu quả tâm lý và nội tiết thần kinh. Những hiện tượng này khi kết hợp với số yếu tố xã hội và tâm lý, ví dụ sự thiếu tự tin, có thể dẫn con bạc đến sự lệ thuộc mạnh.
Các nhà khoa học Mỹ tập trung khảo sát một vùng đặc biệt của não có chức năng điều tiết xung động, và nhận thấy thói nghiện cờ bạc sinh ra từ sự rối loạn chức năng này.
Tuy nhiên, cờ bạc không khiến con nghiện bị mất kiểm soát bản thân. Ví dụ, trò xổ số được coi là vô hại. Không có trường hợp lệ thuộc nào được ghi nhận. Bác sĩ tâm lý Marc Valleur nhận xét: "Khi đặt tiền, họ mơ sẽ trở thành tỷ phú nên quên cả việc xem kết quả". Ở casino, trò chơi roulette ít độc hại hơn, trong khi máy đánh bạc lại cung cấp cho các bác sĩ tâm thần rất nhiều bệnh nhân.
Hiểu biết tinh thần của các con bạc giúp cho bác sĩ trị liệu đề ra các phương pháp cai nghiện có hiệu quả. Thực tế cho thấy, chỉ có ý chí không thôi thì chưa đủ để cai nghiện. "Casino là một hệ thống lừa lọc tinh vi. Biết mình sẽ thua trắng, nhưng tôi vẫn đến đó! Bởi vì điều đó mạnh hơn cả bản thân tôi", Alain - một nhân viên nợ như chúa chổm vì cờ bạc - nói. Theo nhà tâm lý học Canada Robert Ladouceur, con bạc lệ thuộc vào niềm tin thắng bàn cũng như người nghiện thuốc lá lệ thuộc chất nicotine.
Để làm thay đổi phản xạ của bệnh nhân, bác sĩ Bistagmin đã quyết định chơi bạc với họ trên máy tính và đi theo họ đến tận casino. Test để đo tính hiệu quả của việc điều trị là trò chơi đồng tiền sấp ngửa. Nếu ngẫu nhiên là một loạt mặt sấp, trong lần tiếp theo, đối tượng có máu ăn thua sẽ trả lời "mặt ngửa", vì luôn tin chắc rằng quá khứ ảnh hưởng đến hiện tại. Bệnh nhân đang thuyên giảm sẽ đưa ra câu trả lời đúng theo quy luật: "Hoặc là sấp, hoặc là ngửa". Liệu pháp tiếp theo là thay thế đánh bạc bằng hoạt động khác, như lao vào công việc hay sân tennis… Tuy nhiên, sau khi cai, nguy cơ tái phát khá cao và các nhà khoa học hy vọng trong tương lai, con người sẽ tìm ra loại thuốc kỳ diệu phong toả được các cơ chế gây nghiện đỏ đen này.
(Theo Sài Gòn Tiếp Thị)
Tags:
