Trong khi làm việc với các cháu bị rối nhiễu tâm lý có liên quan đến cha mẹ ly hôn, nhiều nhà tham vấn đã được các cháu chia sẻ nhiều câu hỏi bắt buộc người lớn chúng ta phải suy nghĩ: “Tại sao khi quyết định ly hôn, cha mẹ không hỏi chúng con sẽ nghĩ gì? Bị tổn thương ra sao?”; “Bố mẹ có biết gia đình tan vỡ là một sự kiện khủng khiếp với con trong nhiều tháng, nhiều năm không?”. Có cháu bộc lộ sự mệt mỏi như cháu Quân (14 tuổi, Hà Nam): “Cha mẹ ly hôn là một cú sốc nặng nề của cháu, khiến cháu cảm thấy cô đơn khi ở chính trong ngôi nhà mình…”.
Bài viết cho thấy, con trẻ dù lớn hay nhỏ đều có những suy nghĩ của mình về việc cha mẹ ly hôn. Hậu quả của những khủng hoảng đó tùy theo mức độ nhận thức và lứa tuổi mà các cháu có những phản ứng khác nhau, nhưng mục đích vẫn là níu kéo bố mẹ ở lại, nếu không được chúng sẽ có thái độ bất mãn và trở nên xao nhãng việc học hành, sinh hoạt.
Theo các chuyên gia tâm lý, hiện tượng trẻ em có những vấn đề rối nhiễu tâm lý, trầm cảm, có hành vi lệch chuẩn… là hậu quả dễ nhận thấy ở các cháu mà gia đình có vấn đề ly thân, ly hôn. Chính sự bất hợp tác của cha mẹ làm cho con cái không có ý chí, dễ nổi cáu, không hợp tác với người lớn, bỏ nhà đi lang thang, uống rượu, sử dụng các chất kích thích, có biểu hiện chống đối, lười lao động, thích thể hiện sức mạnh, tụ tập đua xe, hiếp dâm hoặc cướp giật... thậm chí bế tắc, tìm đến cái chết.
Sự tan vỡ của hôn nhân không hẳn đã kết thúc một cuộc đời mà những giá trị yêu thương, đồng cảm và chia sẻ ấy sẽ được vợ chồng tiếp tục duy trì trong trách nhiệm chung chăm sóc và dưỡng dục con cái. Vì vậy, không nên xóa bỏ đi những tình cảm tốt đẹp đã từng dành cho nhau mà hãy cân nhắc “được-mất”, “cái tôi-cái chung” để không có những tác động xấu đến con trẻ. Mỗi người hãy biết dẹp bỏ cái tôi và nên nhận thức rằng, cha mẹ tổn thương một thì con cái sẽ tổn thương gấp nhiều lần vì những giằng co, tranh cãi do cha mẹ gây ra. Cả hai nên trao đổi với con về những nguyên nhân bố mẹ không thể tiếp tục chung sống, tránh cho các cháu rơi vào trạng thái “sốc”, nảy sinh tâm lý tiêu cực. Sự chuẩn bị tâm lý sẽ giúp các cháu thanh thản chấp nhận, có cái nhìn tích cực với hoàn cảnh ngoài mong muốn.
Trước khi ly hôn cũng cần tìm hiểu những luật định đối với việc phân chia quyền lợi, trách nhiệm để cả hai biết chia sẻ trách nhiệm, đảm bảo những điều kiện tốt nhất trong chăm sóc giáo dục con cái “sau hôn nhân”. Quyết định ly hôn của cha mẹ sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến tương lai của con cái, hậu quả như thế nào phụ thuộc vào cách ứng xử của cha mẹ. Nếu cha mẹ cùng nghĩ, chia sẻ với nhau sự quan tâm đến con cái thì hậu quả sẽ nhẹ nhàng hơn. Ngược lại, nếu cha mẹ mâu thuẫn bất đồng trong chuyện nuôi dưỡng và chăm sóc con thì những đứa trẻ vô tội phải chịu tổn thương tâm lý nhiều hơn.
Mã Ngọc Thể
(Chuyên gia tham vấn)
