Những ngày đầu hè, thường thời tiết oi bức, nhiệt độ tăng cao, khí ẩm thấp, khiến nhiều trẻ em xuất hiện chứng trạng thân nhiệt tăng cao, miệng khát, đi tiểu nhiều, dân gian hay gọi là bệnh “nhiệt trẻ em mùa hè”.
Phát nhiệt
Phát nhiệt liên tục không giảm, thân nhiệt đặc biệt tăng cao vào giữa trưa, lúc thời tiết oi bức nhất trong ngày, có khi phát nhiệt liên tục trong ngày. Miệng khô, khát nước, uống nhiều, da khô nóng bỏng, không có, hoặc có ít mồ hôi, tiểu tiện trong dài ngày và đi nhiều, tinh thần bồn chồn, mệt mỏi, quan sát thấy môi, miệng khô, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch đập nhanh.
Tình trạng này cũng hay gặp ở trẻ em còn nhỏ phải bế ẵm, mồ hôi sinh thử nhiệt. Trong trường hợp này chớ ngộ nhận cho trẻ uống thuốc hạ nhiệt. Thực chất đây là trẻ em phát nhiệt do tà thử nhiệt gây nên.
Nguyên tắc lấy thanh thử, tiết nhiệt, ích khí sinh tân là chính, nên dùng các loại món ăn thức uống hàn lương thanh nhiệt, phương hương tỵ thử (tránh nóng) ngọt, chua, liễm tân.
Thức ăn, đồ uống thích hợp
* Nước lá sen, dưa hấu: Hà diệp (lá sen) tươi một lá, vỏ xanh dưa hấu 250g, đường trắng 30g, 750 ml nước.
Lá sen rửa sạch ngắt bỏ cuống, vỏ dưa rửa sạch thái nhỏ. Bỏ vỏ dưa vào nồi, cho nước đun to lửa độ 30 phút, cho lá sen vào đun tiếp năm phút. Dùng vải lọc lấy nước, cho đường vào, để nguội cho trẻ uống thay nước.
* Nước sâm dưa hấu: Nhân sâm diệp 5g, vỏ dưa hấu 250g, đường trắng 30g, 750 ml nước. Rửa sạch vỏ dưa thái nhỏ, rửa sạch nhân sâm. Bỏ nhân sâm vào nồi to lửa đun sôi, nhỏ lửa sắc 10 phút, cho vỏ dưa vào sắc thêm 10 phút, dùng vải xô lọc bã lấy nước, cho đường vào để nguội cho trẻ uống thay nước.
* Nước ngân hà sâm diệp: Ngân hoa 12g, bạc hà 12g, nhân sâm 5g, đường trắng 30g, 750 ml nước. Rửa sạch ngân hoa và nhân sâm cho vào nồi, cho nước đun sôi, nấu 20 phút, cho lá bạc hà vào nấu tiếp 5 phút, dùng vải xô lọc bỏ bã lấy nước, cho đường vào để nguội cho trẻ uống thay nước.
* Nước dưa hấu: Một quả dưa hấu, rửa sạch, bổ lấy ruột, bỏ hạt, cho vào vải xô xoắn vắt lấy nước, cho trẻ uống thay nước.
* Cháo đậu xanh nhân sâm: Nhân sâm 3g, hoặc đảng sâm 12g, đậu xanh cả vỏ 30g, gạo tẻ 150g, đường trắng 30g. Rửa sạch nhân sâm (hoặc đảng sâm), thái mỏng, đãi sạch đậu xanh và gạo.
Cho đậu xanh vào nồi, cho nước vừa đủ, đun to lửa cho sôi, nhỏ lửa hầm đến khi đậu nở tách vỏ. Cho gạo và nhân sâm vào hầm thành cháo, cho đường để nguội. Cho trẻ ăn sáng hoặc bữa tối.
* Cháo nhân sâm vỏ dưa hấu: Nhân sâm 3g (hoặc đảng sâm 12g), vỏ dưa hấu 200g, gạo tẻ 100g, đường trắng 30g. Rửa sạch vỏ dưa, thái miếng mỏng, cho vào nồi cháo hầm 5 - 10 phút tắt lửa, cho đường vào quấy đều để nguội là được. Cho trẻ ăn bữa sáng hoặc bữa tối.
Theo Hoài Vũ
Thanh Niên
