Biết con thèm nghe tiếng ru ngày thơ ấu, dù con đã gần 40 tuổi nhưng mẹ vẫn lẩm nhẩm à ơi. Hôm ấy, thấy con ngủ say nồng, không trăn trở như mọi khi, mẹ lại tiếp tục. Mẹ tự hỏi, phải chăng tiếng ru từ trái tim của mẹ đã thành đôi cánh tiên nâng giấc cho con?
Bố mất, mẹ sống cùng bốn đứa con. Thiếu thốn nhiều thứ nhưng tình cảm luôn đầy ắp nhà mình. Vui nhất là các con cùng mẹ chăm sóc, lo lắng cho anh cả trong cơn bạo bệnh suốt mấy năm qua. Các con dù có đứa còn tay trắng, có đứa đã trụ được vị trí nhất định trong xã hội nhưng không hề ganh tỵ, hễ đứa này được thì đứa kia mừng. Mẹ không thể quên hai mươi mấy năm về trước, khi mẹ đưa võng ru ngủ, thằng Ba chợt tròn xoe mắt hỏi: “Mẹ ơi, tại sao mẹ ru câu nào cũng có chữ “thương” vậy? Tại sao cứ phải thương nhau mẹ nhỉ? Thương nhau là thế nào hả mẹ?”. Mẹ lặng một lúc, chẳng biết nói sao cho con hiểu ở tuổi lên năm. Mẹ ngập ngừng: “Thế ông bà lớn tuổi vẫn phải vất vả cày cấy để nuôi cháu, con có xót cho ông bà không? Lớn lên con có đùm bọc các anh chị của con không? Nếu có là thương đó con. Tình thương nào cũng bắt nguồn từ gia đình, từ những người ruột thịt”.
 |
Mẹ không thể cắt nghĩa được cụ thể lời ru nào, câu ca dao nào đã giúp con thành người. Có lẽ từng ngày, từng ngày, những lời bình dị mà sâu sắc đã thấm vào gan ruột các con, làm lằn ranh cho con biết phân biệt dở - hay, tốt - xấu ở đời. Từ đó, các con biết giữ gìn phẩm giá, sống vững vàng và nghị lực. Nếu không thì các con đã chẳng biết nhường áo ấm cho nhau giữa cái rét cắt da xứ Bắc. Nếu không thì các con đã chẳng xúc ống gạo cho hàng xóm trong mùa giáp hạt vì “nhà người ta đói hơn cả nhà mình”. Nếu không thì các con đã chẳng chịu khó chịu khổ theo mẹ làm lao công để kiếm tiền tiếp tục nhập học khi nhà mình vào TP.HCM lập nghiệp. Các con thiếu thốn đủ thứ nhưng không bao giờ ngã gục, chao đảo vì đã có lời ru của mẹ đỡ nâng.
Ngày nay, giữa nhịp sống gấp gáp, hối hả, biết có còn nhiều người như mẹ (quý và tiếc những lời ru)? Tranh thủ lúc cháu ngoại về thăm, mẹ vỗ giấc thay con gái. Đứa còn nằm trong bụng, mẹ cũng ru và nhắc các con thường xuyên hát cho bé nghe quen giọng. Mẹ còn sang ru hộ cháu nhà hàng xóm. Các bé cũng ngày càng ngoan hiền và tiến bộ hơn. Mẹ làm quen với nhiều người mẹ, người bà ở cùng chung cư để sưu tầm nhiều câu hát ru Bắc – Trung – Nam. Không phải là nghệ sĩ thực thụ, mẹ vẫn mơ ước được mang tiếng ru chia sẻ để mọi người, nhất là những bà mẹ trẻ thấy rõ tầm quan trọng của việc hát ru cho con. Tiếng ru cần thiết ở mọi thời đại nhưng nhiều người do điều kiện công tác, hoàn cảnh sống hay ngại ngần… đã làm mai một. Với mẹ, “nuôi phần hồn” của con cũng quan trọng không thua kém cho ăn ngon, mặc ấm, học trường tốt. Mẹ thấy hiện nay có tổng đài hát ru qua điện thoại khá hay, nhưng ông bà, bố mẹ hát vẫn có giá trị hơn là nhờ đến dịch vụ. Tham gia Hội quán Các bà mẹ, mẹ được biết hát ru là một kỹ năng quan trọng của thai giáo và nuôi dạy trẻ. Các điệu hò ru gieo luồng điện giúp bé phát triển trí não. Bé ngủ sâu, thức dậy tỉnh táo, sảng khoái. Hơn nữa, hát thầm thì bên con là cơ hội thắt chặt tình cảm gia đình, xây dựng nếp nhà. Mẹ học từ bà, con học từ mẹ, và…
Lời ru cũng là lời dạy, thế nên mẹ tránh và luôn nhắc nhở các con tránh sử dụng những câu phản giáo dục, ca từ thô thiển, có ý mỉa mai, bóp méo nét đẹp của tình người. Nghệ thuật hát ru cũng không phải dễ dàng nên phải biết chọn lọc. Không ru qua loa, khơi khơi, không hét to hoặc hát nhanh, sốc như nhạc giật. Giai điệu hát ru trầm đều, chậm rãi, lắng đọng để đưa bé vào giấc ngủ êm đềm. Tuyệt đối không tranh thủ lúc hát ru để nhồi nhét, giáo điều, bóng gió trách mắng hoặc kể tội chồng con. Không gắt khi con ngắt ngang hỏi ý nghĩa của lời ru, vì đó là thời điểm vàng để phân tích, nhắn nhủ và khuyên răn trẻ.
Chắc có lúc các con cũng như mẹ trước kia, sợ giọng mình không hay nên cứ im hơi lặng tiếng. Nhưng tiếng ru hay nhất không phải là tiếng ru của người tốt giọng mà chính là tiếng ru từ đáy lòng. Người bố, người mẹ hết mực yêu con và có đủ nhân cách thì mới thốt được lời ru dịu ngọt, mới gieo vào lòng con những ý thơ đúng, đẹp. Con cần nhớ, ru trước tiên là ru cho mình, ngăn bản thân không làm những điều sai quấy dù hoàn cảnh có xô đẩy. Tiếng ru giữ cho tâm hồn bình an, lạc quan và mạnh mẽ như câu thơ tối hôm qua mẹ đặt:
Cao Minh Hiền
