Nghiện ngập là gì? Là sự phụ thuộc hoàn toàn vào một chất kích thích nào đó với liều lượng ngày càng gia tăng hơn, không có nó thì không làm được việc khác. Với trẻ em thì hình thức nghiện sơ khai đôi khi lại là nghiện… xem quảng cáo, xem phim hoạt hình...
Sáng nào chị Thanh cũng phải dậy thật sớm, tất bật chuẩn bị đủ công việc nội trợ rồi mới đi làm. Nhưng đó không phải là điều khó khăn nhất. Thử thách thực sự của chị chính là cô con gái 4 tuổi lười ăn. Chỉ có duy nhất một cách có thể khiến cô bé chịu mở miệng - xem phim hoạt hình Aladin. Nhưng cũng không phải phim Aladin và Cây đèn thần như truyện cổ tích, mà là cuộc chiến của Aladin và Thần đèn chống lại những con bọ cánh cứng, với màu sắc rực rỡ của những tia sáng bắn ra từ các con bọ, những âm thanh chíu chít của chiếc vỉ sắt mà Thần đèn dùng để đập tới tấp...
Nhờ có cuốn phim mà chị Thanh bón cho con ăn nhanh hơn hẳn, vì cô bé cứ mải mê xem, mẹ đưa bánh đến đâu thì há miệng một cách vô thức. Chị Thanh kể: “Hôm nào mất điện là y như rằng cháu lăn đùng ra ăn vạ, nhất định không chịu ăn. Có lần cái đầu đĩa bị hỏng, nhà tôi phải vội vàng đem đi chữa ngay trong ngày, nếu không thì không biết phải cho con ăn thế nào ”
Nếu đứng ở góc độ y học thì riêng chuyện vừa ăn vừa mải mê xem phim như thế rất ảnh hưởng đến quá trình tiêu hoá. Bởi khi đó, dịch vị không được thần kinh tập trung điều khiển để tiết ra đầy đủ nên việc tiêu hoá thức ăn hoàn toàn không đảm bảo, có thể dẫn đến đau dạ dày sau này. Nhưng vì đòi hỏi công việc, thiếu thời gian, chị Thanh cũng như nhiều ông bố bà mẹ khác đành tặc lưỡi cho qua.
Chị Trần Thị Hương ở Hưng Yên cũng luôn phải chiều cậu con quí tử bằng những bộ phim hoạt hình như thế, như một điều kiện để con học bài. Trong khi kênh hoạt hình Cartoon Network thì chiếu hết phim nọ tới phim kia, hết Tom và Jery lại đến Chàng thuỷ thủ Popeye..., phim nào cũng hay, cũng hấp dẫn. Và cậu bé nhà chị Hương thì sau vài tiếng đồng hồ ngồi trước màn hình đã rã rời, đờ đẫn, chỉ nguệch ngoạch vài chữ vào vở cho xong bài tập.
Còn chị Mai Lan làm việc ở Bộ Tài chính thì càng khó khăn hơn trong việc trông nom hai cô con gái cách nhau chưa đầy 2 tuổi, nhưng mê mẩn xem... quảng cáo. Để ăn cháo: phải xem quảng cáo, đi tắm rửa: phải xem quảng cáo, đi ngủ... cũng phải xem quảng cáo xong đã. Đến mức, chị Lan thuộc lòng các giờ chiếu những bộ phim trong ngày trên TV để căn bằng được nhưng phút quảng cáo trước đó và con ăn cơm. Chị than: “Nếu chẳng may, đoạn quảng cáo ngắn hơn thì hai đứa sẽ ngừng ăn luôn và bát cơm bị bỏ dở ”.
Theo các nhà tâm lý học thì có thể coi đây là một kiểu nghiện. Phim hoạt hình, phim quảng cáo luôn luôn có những hiệu ứng rất mạnh, gây ấn tượng về âm thanh, hình ảnh, màu sắc và đã đi vào tâm thức các em như là một điều kiện tiên quyết nào đó để làm những việc khác: ăn, học, hay bất cứ việc mà bố mẹ yêu cầu.
Tác hại của “bệnh nghiện” này đối với trẻ là rất lớn. Các em sẽ bị trở nên thụ động trong suy nghĩ, kém sáng tạo, thần kinh luôn bị tác động, đó là chưa kể đến các tác hại của sức khoẻ như thị lực giảm sút, trẻ em ngày nay bị cận thị rất nhiều, các chứng nhức đầu, ù tai cũng gia tăng và các bệnh về đường tiêu hoá.
Cha mẹ cần làm gì để giúp con mình “tránh nghiện”? TS tâm lý Bùi Phương Đình đưa ra lời khuyên: “Bố mẹ phải trở thành người bạn thân của con, ví dụ như cùng chơi xếp hình, gấp giấy, đọc truyện. Đó là một hình thức kích thích trẻ suy nghĩ, cũng tạo ra hưng phấn nhưng không phải là sự hưng phấn thụ động. … Những hoạt động nhỏ như thế sẽ liên kết con cái với cha mẹ, giúp các em xa dần với cảnh bạo lực hay kích động. Đi chơi dã ngoại, tiếp xúc với thiên nhiên, bạn bè cũng là cách tốt”. Vậy là cùng với việc mua băng video, đĩa hình, những người làm cha làm mẹ có thể tìm mua thêm truyện tranh, những cuốn sách dạy gấp giấy, dạy các trò chơi, cách làm thủ công để làm phong phú thêm cuộc sống của con trẻ, để các em tránh được những kiểu nghiện không bổ ích, để được phát triển toàn diện hơn, tốt đẹp hơn. |
Kiều Nga
