Mặc dù nhiều người đánh đồng "kỷ luật" với "trừng phạt", nhưng thực tế, việc rèn luyện tư cách cho trẻ chỉ đơn giản là một diện mạo khác của tình yêu thương...
Trẻ con lớn nhanh khi được sự chăm sóc của người lớn - những người sẵn sàng giúp chúng hiểu đâu là những giới hạn, cách kiềm chế những gánh nặng của cuộc sống và điều gì có nghĩa là cùng tồn tại với những người khác bao gồm cả những nhu cầu và ham muốn của mình. Kỷ luật có nghĩa là đưa ra những kết cấu, thủ tục, lễ nghi và những kỹ năng giúp một đứa trẻ phát triển thành một người trưởng thành vui vẻ, độc lập và có năng lực. Mặc dù nhiều người đánh đồng "kỷ luật" với "trừng phạt", nhưng thực tế việc rèn luyện tư cách cho trẻ chỉ đơn giản là một diện mạo khác của tình yêu thương.
Đối với từng độ tuổi, phương pháp dạy dỗ về tư cách, kỷ luật là không giống nhau.
Giai đoạn từ 1-3 tuổi
Tránh thời gian ra ngoài vì có thể gây lo lắng và sự bẩn thỉu, đồng thời bạn cần cố gắng hết sức để thể hiện vai trò "thuyền trưởng" của trò chơi lái tàu. Hơn cả phạt và la mắng trẻ sau khi nghịch ngợm, bạn nên cân nhắc xem bạn có thể tránh những hành động khơi mào dễ dẫn trẻ tới hành vi cư xử không đúng mực. Một đứa trẻ đang đói, mệt mỏi hay bị kích động thái quá dễ bị sa ngã. Nếu con làm điều gì sai, hãy mô tả việc đó với lời lẽ tích cực nhưng ngắn gọn như: "Mèo Kitty này thích được âu yếm nhẹ nhàng thôi con ạ", và động viên, mỉm cười khi con làm điều gì bạn ứng ý: "Mẹ thích cái cách con chơi đàu nhẹ nhàng với Kitty... và nó cũng thích vậy đấy con yêu à!".
Giai đoạn từ 4-7 tuổi
Bạn nên tận dụng những buổi họp gia đình để thiết lập các thủ tục, việc cần làm và sự mong chờ trong gia đình. Bạn có thể tìm cách giao việc cho trẻ như cho cá ăn, quét sân hay phân loại đồ giặt để giúp con nâng cao tinh thần trách nhiệm. Ngoài việc tập trung vào những hành vi xấu với các bài phân tích dài hay hình phạt, hãy buộc trẻ làm việc gì đó đúng đắn để chuộc lỗi. Hãy nói với con một cách chân thành về cảm giác của bạn trước hành vi của con như: "Con yêu, mẹ không thể nói cho con hiểu rằng mẹ đã thấy bớt căng thẳng thế nào khi mẹ đi làm về và thấy con đã làm xong hết bài tập ở nhà. Cám ơn con!".
Giai đoạn từ 8-12 tuổi
Khi trẻ đang bước vào tuổi trưởng thành, chúng rất hăng hái tìm bất cứ bằng chứng nào cho thấy bạn đối xử như thể chúng còn trẻ con. Hãy nói một cách tự tin khi bạn đưa ra yêu cầu (câu ngắn gọn) và không quanh quẩn để xem chúng có đang làm việc bạn bảo không. Hãy đưa ra những lời giải thích lý do chúng cần làm việc đó chỉ khi chúng than vãn hay có thái độ hỗn xược. Tránh những "cuộc chiến" thể hiện quyền năng, lắng nghe khi chúng buồn bã nhưng vẫn duy trì sự thúc đẩy dàn xếp qua hình thức tranh luận hay thương lượng là việc bạn nên lưu ý.
Giai đoạn dậy thì (13-19 tuổi)
Bạn hãy nhìn lại phần hướng dẫn phương pháp rèn luyện cho trẻ mới biết đi. Chỉ là chơi đùa. Cách giáo dục tư cách và hành vi với một đứa trẻ ở tuổi thiếu niên phong phú hơn để nhẹ nhàng giúp chúng tìm hiểu cái gì là đúng khi bạn hướng trẻ tới khả năng tự lĩnh hội. Bạn có thể xây dựng tính cảm thụ bằng cách hỏi ý kiến trẻ về những việc từ uống rượu tại các bữa tiệc tới sự cẩu thả khi làm bài tập về nhà và lắng nghe không ngắt lời và phán xét chúng. Nói với trẻ bằng sự tôn trọng và mong muốn chân thành để hiểu rõ hơn về quan điểm của trẻ khi phân loại các sự việc trong cuộc sống. Nhiệm vụ của bạn lúc này là giúp trẻ nói ra những cảm nhận lành mạnh của chúng về việc sống sao cho tốt.
Thật không dễ để chơi trò "chấp hành kỷ luật" trong cuộc sống của mỗi đứa trẻ. Với sự hỗ trợ trong tìm hiểu trách nhiệm và thực hiện trách nhiệm, bạn sẽ giúp trẻ hướng tới một cuộc sống lành mạnh và thành công của một người trưởng thành trong tương lai.
