Khi sự tiết dịch âm đạo có thay đổi rõ rệt về màu sắc, tính chất hoặc có mùi, có thể đó là dấu hiệu bệnh lý. Bình thường, sự tiết dịch âm đạo nhằm giữ cho âm đạo ẩm ướt, làm sạch, tự bảo vệ để không bị nhiễm các vi khuẩn gây bệnh và là tín hiệu quan trọng để biết mức độ lành mạnh của âm đạo.
Dịch tiết âm đạo bình thường có màu trong suốt đến trắng sữa và gần như không mùi. Sự thay đổi chút ít trong chu kỳ kinh nguyệt là hoàn toàn bình thường, cả khi sự tiết dịch âm đạo nhiều lên cũng không là nguyên nhân để lo lắng.
Năm lý do dễ tiết nhiều dịch
Nếu sự tiết dịch âm đạo nhiều lên do những nguyên nhân sau đây thì không cần phải lo lắng:
- Khi mang thai: Sự tràn ngập hormone trong cơ thể làm tăng niêm dịch cổ tử cung. Cơ thể giữ nước, máu bị pha loãng. Mô âm đạo sẽ dễ nhiễm khuẩn hơn so với bình thường. Tăng tiết dịch âm đạo khi có thai nhưng vẫn bình thường về màu sắc và tính chất vì đó chỉ là một phản ứng của sự thay đổi hormone trong cơ thể.
- Dùng viên thuốc tránh thai: Người ta cho rằng những phụ nữ dùng viên thuốc tránh thai có quan hệ tình dục thường xuyên hơn nên dễ phơi nhiễm hơn với nhiễm khuẩn, song cũng có thể do các viên thuốc tránh thai ngăn cản sự bài tiết niêm dịch âm đạo do hormone gây ra. Như vậy, viên thuốc tránh thai đã làm mất tác dụng của hormone cơ thể.
- Thiếu máu, suy nhược cơ thể cũng gây tiết dịch âm đạo nhiều và lỏng như nước.
- Xuất tiết nhiều vào thời điểm cực khoái là hiệu quả của cảm xúc tình dục, do tuyến Skene (được coi là tuyến tiền liệt của nữ) ở âm hộ tiết ra và chính dịch này cũng tham gia vào việc làm trơn ướt âm đạo.
- Thời kỳ rụng trứng giữa chu kỳ kinh nguyệt.
Dấu hiệu bệnh lý
Khi sự tiết dịch có thay đổi rõ rệt về màu sắc, tính chất hoặc có mùi thì có thể đó là dấu hiệu bệnh lý. Lúc này, sự tiết dịch gọi là khí hư (người miền Nam gọi là huyết trắng).
Biết nhận xét dịch âm đạo không bình thường là biết khi nào hệ vi sinh âm đạo bị mất cân bằng. Khi sự tiết dịch mà kèm theo một trong các biểu hiện sau thì phải lưu ý:
- Có màu trắng như bột và ngứa: Có thể bạn đã bị viêm âm đạo do nấm hay phối hợp với trùng roi. Bình thường trong môi trường âm đạo vẫn có vi khuẩn lành tính tạo ra độ toan nhẹ để khống chế sự phát triển của nấm candida albicans. Bất cứ nguyên nhân gì tiêu diệt vi khuẩn âm đạo tạo ra độ toan đều làm cho nấm phát triển, ví dụ dùng thuốc kháng sinh dài hạn, thường xuyên thụt rửa âm đạo, xịt nước hoa...
- Có màu xanh hơi vàng và mùi hôi: Nếu kèm đau bụng dưới nữa thì cần đi khám ngay vì có thể do nhiễm khuẩn cấp ở tử cung, ở 2 vòi trứng và các mô xung quanh. Bệnh lý này có thể không có nguyên nhân rõ ràng nhưng thường lan truyền từ âm đạo, từ quan hệ tình dục, đôi khi từ dụng cụ tử cung hoặc sau nạo thai, sẩy thai.
Cần xét nghiệm tế bào âm đạo và cổ tử cung ít nhất mỗi năm một lần cho phụ nữ từ độ tuổi 40 trở lên, người có yếu tố nguy cơ cần làm sớm hơn.
Triệu chứng còn có thể gặp nữa là gai rét, ra kinh không đều hay ra máu giữa kỳ, đau bụng kinh nhiều hơn, mất kinh, đau vào thời điểm rụng trứng nhiều hơn, đau khi quan hệ tình dục, ra máu sau quan hệ tình dục, đau vùng thắt lưng, mỏi mệt, ăn kém ngon, buồn nôn và có thể kèm nôn hoặc không, tiểu vặt nhiều lần, tiểu buốt, dễ đau khi đụng chạm vào vùng tiểu khung.
- Hôi kèm ngứa, rát: Có thể bị viêm âm đạo do trùng roi trichomonas. Khi mất cân bằng hệ vi sinh tức là bị loạn khuẩn âm đạo, nếu lại thêm cả nhiễm khuẩn sẽ là viêm âm đạo do loạn khuẩn. Biểu hiện của rối loạn này là các khó chịu như ngứa, đau rát hay mùi hôi.
- Màu đỏ hay nâu và đôi khi có ra máu giữa kỳ: Cần đi khám để loại trừ ung thư cổ tử cung. Bệnh nguy hiểm này thường không có những dấu hiệu hay triệu chứng sớm, vì thế điều quan trọng là cần xét nghiệm tế bào âm đạo và cổ tử cung ít nhất mỗi năm 1 lần cho phụ nữ từ độ tuổi 40 trở lên, người có yếu tố nguy cơ (gia đình có người đã từng bị ung thư, quan hệ tình dục sớm, nhiều bạn tình, bị viêm nhiễm âm đạo) thì cần làm sớm hơn.
Khi xuất hiện các dấu hiệu đã nói thì có thể bệnh đã tiến triển. Các dấu hiệu và triệu chứng để nhận biết là ra huyết trắng bất thường (không phải vào ngày có kinh) hoặc ra máu âm đạo ít, ngoài kỳ kinh, đau và ra máu khi quan hệ tình dục.
Bệnh cảnh nói trên chưa hẳn đã là do ung thư nhưng cần gặp ngay thầy thuốc để xác định.
--------------------------------------------------
