Có thể nói chừng một phần ba cuộc đời là chìm trong giấc ngủ. Bởi vậy, các chuyện liên quan đến giấc ngủ có vai trò hết sức quan trọng, trong đó có việc chọn tư thế nằm tốt nhất.
Người ta không thể giữ mãi một tư thế ngủ suốt đêm mà mỗi đêm người ta trở mình có thể từ 20 - 45 lần. Tuy nhiên, theo thói quen, mỗi người vẫn có một tư thế nằm ngủ chủ đạo. Có người nằm thẳng đơ, có người thích nằm sấp úp mặt vào gối, có người nằm co như con tôm, nằm dang tay, duỗi chân hoặc khoanh tay trên ngực mà ngủ.
Dân gian có câu: “Đứng như tùng, ngồi như chuông, nằm như cung”. Trong sách Luận ngữ, Khổng Tử đã khuyên “Tầm bất thi” (không nằm như xác chết). Sách Thiên kim yếu phương viết: “Co gối nằm nghiêng lợi cho khí lực”.
Theo các nhà dưỡng sinh cổ truyền, tư thế nằm ngủ tốt nhất là nằm nghiêng về bên phải, thân thể co tự nhiên. Bởi lẽ, với tư thế này, cơ bắp toàn thân được thư giãn triệt để, các cơ quan tạng phủ luôn được giữ trong vị trí tự nhiên, khí huyết lưu thông được dễ dàng nhất, rất có lợi cho việc giải trừ mệt mỏi, phục hồi và nâng cao sức khỏe.
Nếu nằm ngủ ở tư thế ngửa hay sấp hoặc thân mình và hai chân luôn ở vị trí duỗi thẳng thì cơ bắp không được thư giãn đầy đủ. Vả lại, khi ngửa mặt lên, lúc ngủ say, cuống lưỡi sẽ hạ xuống, nước bọt dễ lọt vào khí quản gây ho sặc, tạo ra tiếng ngáy rất khó chịu cho người khác.
Khi nằm sấp, ngực bị đè ép khiến hoạt động của tim và phổi không được thuận lợi, mũi bị gối lấp kín buộc người ta phải nghiêng đầu sang một bên tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát sinh chứng lạc chẩm (vẹo cổ, đau gáy).
Với trẻ em, tư thế nằm sấp khi ngủ trong một thời gian dài khiến xương mặt dễ biến dạng, ảnh hưởng đến thẩm mỹ do xương mặt và vòm họng ở lứa tuổi này chưa phát triển đầy đủ. Nằm nghiêng bên trái, tim bị đè nén ảnh hưởng đến tuần hoàn và với người có bệnh lý dạ dày thì sẽ lâu khỏi, thậm chí có thể nặng lên.
Về lý thuyết là vậy nhưng thực ra, tư thế nằm ngủ còn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố sinh, bệnh lý. Ví như phụ nữ có thai, không nên nằm ngửa, vì với tư thế này, tử cung sẽ đè lên các tĩnh mạch làm lượng máu về tim giảm đi khiến lượng ôxy cung cấp cho não cũng theo đó suy giảm, phát sinh các chứng tức ngực, chóng mặt, buồn nôn, khó thở, thậm chí tụt huyết áp.
Người bị bệnh tim nặng, viêm khí phế quản, hen phế quản chỉ có thể chọn tư thế nửa nằm nửa ngồi; người bị bệnh viêm gan cấp tính có triệu chứng đau âm ỉ vùng hạ sườn phải thì đương nhiên phải chọn tư thế nằm nghiêng về bên trái...
