Việc tìm ra các dấu hiệu có nguy cơ bùng nổ hành động mang tính bạo lực của trẻ là vấn đề không dễ. Các nhà tâm lý học thuộc Hội tâm lý học Mỹ đã đưa ra những dấu hiệu giúp chúng ta đoán được khả năng gây ra những hành động bạo lực ở trẻ:
- Trẻ không bình tĩnh trong cách cư xử hàng ngày
- Trẻ thường hay gây gổ với bạn bè
- Hay phá hủy đồ vật, vật dụng...
- Thường hay tính toán, suy luận về những hành động bạo lực
- Thích nói về những hành vi mạo hiểm
- Luôn đe doạn đánh người khác
- Tỏ vẻ thích thú trước những động vật săn mồi
- Hay mang theo các loại vũ khí
- Sử dụng nhiều chất kích thích hơn như rượu, bia, ma túy
Ngoài ra, Viện nghiên cứu Tâm bệnh học trẻ em và tuổi vị thành niên Mỹ đã nghiên cứu và xác định được các yếu tố có thể dự đoán khả năng bị kích động và khả năng gây các hành vi bạo lực thậm chí lớn lên có thể giết người, xâm hại đến người khác như:
- Từ nhỏ luôn có hành vi bạo lực ở những mức độ khác nhau
- Là nạn nhân của sự lạm dụng về tình dục, thể xác…
- Phải chứng kiến những hành động bạo lực trong gia đình, xã hội...
- Có cha mẹ, người thân là người có những hành động mang tính bạo lực
- Hay xem phim ảnh bạo lực
- Sử dụng chất kích thích
- Thường xuyên nhìn thấy súng hoặc vũ khí giết người
- Bộ óc có những tổn thương nhất định
Những dấu hiệu trên đây mang tính chất tương đối, khi áp dụng cần dựa trên những diễn biến cụ thể trong hành vi của trẻ. Từ đó, các bậc phụ huynh, các thầy cô giáo, sẽ tìm ra những dấu hiệu về hành động bạo lực mang tính đặc thù hơn ở trẻ để tìm cách dạy dỗ trẻ, giáo dục trể cho phù hợp.
Cách tốt nhất để dạy trẻ không bạo lực là bản thân cha mẹ và người lớn phải kiểm soát được hành vi. Nếu chúng ta thể hiện sự giận dữ một cách nghiêm túc nhưng nhẹ nhàng, có thể trẻ sẽ học theo.
Nếu bạn thấy trẻ có những hành vi hung hăng, đưa con đến bác sỹ tâm lý. Các biện pháp tâm lý sẽ được áp dụng như dạy trẻ kiểm soát sự giận dữ, thể hiện thái độ thất vọng theo cách phù hợp, phải có trách nhiệm với hành động của mình, phải chịu hậu quả,… Bên cạnh đó, những mâu thuẫn gia đình, rắc rối ở trường, các vấn đề cộng đồng xung quanh cũng cần được làm rõ.
Giúp con từ bỏ tính bạo lực?
Nếu sớm nhận ra con có dấu hiệu thích bạo lực từ khi còn nhỏ tuổi, các bậc phụ huynh cần chấn chỉnh con ngay.
Bạn hãy bằng tình yêu và trái tim của mình để chỉ bảo cho trẻ biết yêu thương, không nên "đánh" những bạn bè mà con không ưa thích hoặc làm phật ý con.
Không bao giờ là quá muộn để dạy con từ bỏ tính bạo lực. Cha mẹ cần theo sát con và cần cùng nhau có kế hoạch nuôi dạy để con trưởng thành khỏe mạnh và sống tốt với mọi người.
Cha mẹ hãy trang bị cho mình kiến thức về các dấu hiệu cảm xúc cũng như hành vi ở trẻ khi còn nhỏ. Đồng thời, luôn theo sát sự phát triển của con.
Cha mẹ nên có một ghi lại từng thời kì phát triển thay đổi cả về tâm sinh lý của con và những tiến bộ của con dưới sự hướng dẫn, khuyên bảo của người lớn. Cha mẹ cũng có thể tham khảo thêm các bài viết về nuôi dạy con trên các báo, tạp chí hoặc kinh nghiệm từ những người khác.
Khi con có bất kì vấn đề gì mà cha mẹ không còn kiểm soát nổi thì tốt nhất hãy kết hợp với cả cô giáo của con và cả những nhà tâm lý khi cần thiết. Hãy lập kế hoạch đánh giá tâm lý của con để có hướng điều chỉnh và điều trị thích hợp.
Không sử dụng bạo lực với con. Nhất là với những đứa trẻ vốn tính nóng nảy thì việc chứng kiến cảnh bạo lực ở trường, ở nhà hay trên các phương tiện truyền thông sẽ càng làm cho hành vi hung hăng ở trẻ tăng lên.
Cha mẹ hoặc cô giáo dùng biện pháp đánh đòn có thể sẽ làm cho trẻ bị rối loạn tâm lý. Khi con mắc lỗi, hãy phạt con theo cách vừa phân tích, vừa khuyên bảo lẫn giáo dục, tránh đe dọa hay đánh đập trẻ. Cha mẹ cũng nên tránh cho con tiếp xúc với các loại đồ chơi mang tính bạo lực.
